Παστέλι

 

                          

Η ιστορία του παστελιού

Το παστέλι είναι ένα γλυκό από σουσάμι και μέλι. Είναι γλύκισμα τονωτικό, πλούσιο σε βιταμίνη Ε, ασβέστιο, φώσφορο, κάλιο, μαγνήσιο, σίδηρο. Οι ρίζες του παστελιού ξεκινούν από την Ιλιάδα του Ομήρου.

Προς το τέλος του 20ου αιώνα, το παστέλι κυκλοφορούσε στην Ελλάδα συσκευασμένο σε παραλληλόγραμμα τεμάχια των 120-150 γραμμαρίων με αρκετά μαλακή υφή (μελάτο). 
Σήμερα το παστέλι βρίσκεται στην αγορά και σε μικρότερες συσκευασίες αλλά και σε προϊόντα με διαφορετική υφή (μελάτο, τραγανό). Υπάρχουν δε και άλλα γλυκά προϊόντα στα οποία το σουσάμι έχει αντικατασταθεί από ξηρούς καρπούς (αμύγδαλα κυρίως).

Το παστέλι έχει μεγάλη διάρκεια ζωής.

Αναφέρεται από τον Ηρόδοτο  κατά τον 5ο αιώνα π.Χ.:

ἱστάντες δὲ τοὺς χοροὺς τρωκτὰ σησάμου τε καὶ μέλιτος ἐποιήσαντο νόμον φέρεσθαι, ἵνα ἁρπάζοντες οἱ τῶν Κερκυραίων παῖδες ἔχοιεν τροφήν

αλλά και 1000 χρόνια αργότερα, τον 5ο αιώνα μ.Χ. από τον λεξικογράφο Ησύχιο :

<σησάμη>· σησαμίς. καὶ πλακοῦς ἐκ σησάμης

 

Η εμφάνιση του παστελιού στην Λευκάδα

Στη Λευκάδα το παστέλι όπως και το μαντολάτο ξανάγινε ευρέως γνωστό μέσω των Ενετών κατακτητών και το πέρασμα της άδειας κατασκευής και διάθεσης των εδεσμάτων αυτών στους κουρείς-μπαρμπέρηδες της πόλης, σαν βοηθητικό πάρεργο για τις ώρες της αναμονής πελατών για κούρεμα και ξύρισμα . 
Είχαν λοιπόν μαζί με το σπάσιμο των αμυγδάλων και το εμπόριο αμυγδαλόψυχας ένα τρόπο να συμπληρώνουν το εισόδημα τους και να διαθέτουν το απόθεμα τους σε αμύγδαλο διατηρούμενο για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. 
Διατηρούσαν δε μικρό εργαστήριο πίσω από το κουρείο κι έτσι λοιπόν διατηρήθηκε σαν ένα συμπλήρωμα του εισοδήματος η κατασκευή παστελιού και μαντολάτου.
Έγινε γνωστό στην λεγόμενη καλή κοινωνία των Ενετών-στους πλούσιους της εποχής δηλαδή- που από τα Επτάνησα εισήγαγαν μέλι θυμαριού, σησάμι, κρασί, λάδι, σταφίδες, αμύγδαλα και άλλα, κάποια στιγμή και παστέλι και μαντολάτο. Έτσι εξαπλώθηκε σε όλη την Ενετική επικράτεια. Στην Ιταλία θεωρείται πια παραδοσιακή συνταγή όπως και το μαντολάτο αφού από αιώνες χρησιμοποιείται και εμπλουτίζεται με παραλλαγές. 
Το ότι επαναπροτάθηκε δεν σημαίνει όμως ότι είναι Ενετική επινόηση, όπως ευρέως ακόμα και από Έλληνες λέγεται.[ Όπως εξάλλου δεν είναι ιταλική επινόηση η πίτσα -πίτα της κάτω Ιταλίας- και τα ζυμαρικά-πάστα=ζύμη- απλά εκείνοι τα έκαναν μόδα μέσω της διασποράς -κυρίως στην Αμερική- και των εστιατορίων που τα πρότειναν σαν φθηνό κι εύκολο

Συνταγή:

Τι χρειαζόμαστε:

• 500γρ ανθόμελο
• 500γρ σουσάμι
• 1 φλούδα από λεμόνι ή και 1 από πορτοκάλι
• 1 κούπα ανθόνερο ή λίγο καλαμπόκέλαιο

Πως το κάνουμε:

1. Καβουρδίζουμε λίγο το σουσάμι είτε σ΄ένα τηγάνι ανακατεύοντας , είτε σε ένα ταψί στο φούρνο παρακολουθώντας.
2. Σε μια κατασαρόλα βάζουμε το μέλι να βράσει 10 λεπτά και το ξαφρίσουμε. Χαμηλώνουμε τη φωτιά και το λίγο αφήνουμε να σιγοβράζει. Προσθέτουμε το σουσάμι και ανακατεύουμε το παχύρευστο μίγμα.
3. Ελέγχουμε το μίγμα μας αν είναι έτοιμο ως εξής:
4. α. Ρίχνουμε μια κουταλιά σε ένα μπωλάκι με νερό. Αν σχηματιστεί μια ελαστική μπαλίτσα είναι έτοιμο. Αν είναι πολύ μαλακή συνεχίζουμε το βράσιμο.
5. β. Ρίχνουμε 1/2 κουταλιά σε ένα πιάτο. Αν μόλις κρυώσει (το βάζουμε στο ψυγείο ή φυσάμε για να μην περιμένουμε) ξεκολλήσει εύκολα είναι έτοιμο.
6. Μόλις είναι έτοιμο το κατεβάζουμε από τη φωτιά και περιμένουμε λίγο να "ανεβούν" οι φυσαλλίδες πάνω.
7. Σε ένα ταψί απλώνουμε λαδόκολλα και περιχύνουμε με το ανθόνερο. Αντί για ανθόνερο μπορούμε να αλείψουμε με καλαμποκέλαιο τη λαδόκολλα. Επίσης μπορούμε να πασπαλίζσουμε την επιφάνεια με καβουρδισμένο ελαφρα σουσάμι.
8. Αφαιρούμε τις φλούδες λεμονιού και πορτοκαλιού και αδειάζουμε το μίγμα στο ταψί.
9. Με βρεγμένα χέρια το χτυπάμε με την παλάμη για να μην μείνουν κενά και το απλώνουμε (με ένα μικρό λαδωμένο πλάστη κύλινδρο) σε πάχος 1 εκατοστό περίπου.
10. Αφού κρυώσει λίγο (μετά από 10-15 λεπτά) χαράζουμε με ένα λαδωμένο μαχαίρι σε λωρίδες ή ρόμβους (σαν μπακλάβά) ή τετράγωνα. Έτσι το αφήνουμε να κρυώσει καλά εκτός ψυγείου.
11. Έπειτα χωρίζουμε τα κομμάτια καλά ως κάτω όπως θέλουμε και τα φυλάμε σε δροσερό μέρος (οχι ψυγείο) σε ένα αεροστεγές δοχείο για πολύ καιρό. Για να μην κολλάνε μεταξύ τους μπορούμε να βάζουμε ανάμεσα κομμάτια λαδόκολλας.
12. Είναι πολύ εύκολο μόνο προσοχή να μην παραβράσει και καραμελώσει. Το κάνω συχνά γιατί μας αρέσει.